مفاهیم تولید در هنگام سفارش – علیرضا محمودی فرد

پایگاه خبری تحلیلی کلام ماندگار | تولید در هنگام سفارش (Make-to-Order یا MTO) به یک مدل تولیدی اشاره دارد که بر اساس درخواست مستقیم مشتری به تولید یک محصول می‌پردازد. این رویکرد به‌ویژه در صنایعی مانند محصولات سفارشی، تجهیزات سنگین و تولیدات خاص با توجه به نیاز مشتری بسیار کاربردی است.

مفهوم تولید در هنگام سفارش

تولید در هنگام سفارش، به تولید کالاهایی اطلاق می‌شود که تنها پس از دریافت سفارش از مشتری، تولید می‌شوند. برخلاف مدل تولید انبوه (Make-to-Stock یا MTS) که در آن کالاها پیش از دریافت سفارش، تولید می‌شوند، MTO به تعادل بین تقاضای بازار و ظرفیت تولید توجه می‌کند. در این روش، کالاها متناسب با مشخصات و نیازهای خاص مشتری طراحی و تولید می‌شوند (Pine, 1993).

مزایای تولید در هنگام سفارش

1. تطبیق با نیازهای مشتریان

مدل MTO به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که تولیدات خود را به‌طور دقیق با نیازها و خواسته‌های مشتریان تنظیم کنند. این سفارشی‌سازی می‌تواند منجر به افزایش رضایت مشتری و بهبود روابط با مشتریان شود (Mason-Jones & Towill, 1998).

2. کاهش موجودی و هزینه‌ها

با استفاده از روش تولید هنگام سفارش، شرکت‌ها می‌توانند از انباشت موجودی‌های غیرضروری جلوگیری کنند، که به نوبه خود باعث کاهش هزینه‌های نگهداری و انبارداری می‌شود؛ در عوض، شرکت‌ها می‌توانند منابع خود را بر روی تولید کالاهای خاص متمرکز کنند (Simchi-Levi et al., 2000).

3. افزایش انعطاف‌پذیری

واحدهای تولیدی که از MTO استفاده می‌کنند، می‌توانند به‌سرعت به تغییرات در تقاضا و شرایط بازار پاسخ دهند. این انعطاف‌پذیری به آن‌ها این امکان را می‌دهد که با شرایط متغیر بازار سازگاری پیدا کنند و از رقبا جلو بیفتند (Goldratt, 1990).

چالش‌های تولید در هنگام سفارش

1. زمان تحویل طولانی‌تر

یکی از چالش‌های اصلی در MTO، زمان‌های تحویل طولانی‌تر نسبت به مدل‌های تولید دیگر است. از آنجا که تولید تنها پس از دریافت سفارش آغاز می‌شود، مشتریان باید زمان بیشتری را برای دریافت محصولات خود انتظار کشند (Krajewski & Ritzman, 2005).

2. چالش‌های برنامه‌ریزی و مدیریت

برنامه‌ریزی تولید در مدل MTO نیازمند دقت و توجه بیشتری است. مدیریت کارایی تولید، تخصیص منابع و زمان‌بندی‌ها باید به‌طور مؤثری انجام شود تا از تأخیرها جلوگیری شود و بهره‌وری افزایش یابد (Wang et al., 2010).

3. نیاز به مهارت‌های خاص

تولید محصولات سفارشی، نیاز به مهارت‌های خاص و فناوری‌های پیشرفته دارد. این موضوع مخصوصا در صنایع پیچیده و با فناوری‌های پیشرفته اهمیت پیدا می‌کند، جایی که نیروی کار باید از مهارت‌های فنی لازم برخوردار باشد (Jadhav et al., 2015).

مثال‌های کاربردی

تولید در هنگام سفارش در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، تجهیزات پزشکی و تولید ماشین‌آلات صنعتی کاربرد دارد.

1. شرکت‌های خودروسازی

شرکت خودروسازی BMW از رویکرد MTO برای تولید خودروهای سفارشی با توجه به تنظیمات و ویژگی‌های خاص مشتریان استفاده می‌کند. این روش به BMW کمک می‌کند تا محصولاتی متناسب با سلیقه و نیازهای فعلی مشتریان تولید کند (Meyer & Wöber, 2018).

2. تولید تجهیزات پزشکی

شرکت Medtronic یکی از پیشروان در صنعت تجهیزات پزشکی است که از MTO برای تولید دستگاه‌های پزشکی سفارشی بهره می‌برد. این استراتژی به این شرکت کمک می‌کند تا تجهیزات را بر اساس نیازهای خاص بیمارستان‌ها و پزشکان طراحی و تولید کند (Biller & Monch, 2013).

3. تولید سرامیک‌های سفارشی

همچنین، در صنعت سرامیک، شرکت Daltile از مدل MTO برای تولید کاشی‌ها و سرامیک‌های سفارشی استفاده می‌کند. این شرکت می‌تواند طرح‌ها و اندازه‌های خاصی را بر اساس سفارش مشتریان خود تولید کند (Kumar & Ghodke, 2015).

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

تولید در هنگام سفارش به‌عنوان یک رویکرد مؤثر در مدیریت تولید، قابلیت‌هایی نظیر سفارشی‌سازی، کاهش هزینه‌ها و افزایش انعطاف‌پذیری را فراهم می‌کند. هرچند که این مدل با چالش‌هایی نظیر زمان تحویل طولانی‌تر و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق مواجه است، اما بسیاری از صنایع با استفاده از این روش توانسته‌اند بهبود چشم‌گیری در ارتباط با مشتریان و بهینه‌سازی منابع خود داشته باشند؛ در نهایت، تولید در هنگام سفارش می‌تواند نقش مهمی در موفقیت و رقابت‌پذیری سازمان‌ها در بازارهای پیچیده و پویا ایفا کند.

تنظیم‌گر: علیرضا محمودی فرد – دبیر واحد اقتصادی رسانه آسان تکنولوژی