آینده‌پژوهی اقتصاد دیجیتال – علیرضا محمودی فرد

پایگاه خبری تحلیلی کلام ماندگار | اقتصاد دیجیتال یکی از تحولات مهم حاضر است که اهمیت داده‌ها در آن بسیار زیاد است.

مقدمه

اقتصاد دیجیتال به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تحولات اقتصادی در قرن ۲۱م شناخته می‌شود. این نوع اقتصاد که تحت‌تأثیر فناوری‌های نوین، اطلاعات و ارتباطات به‌وجود آمده، ایجاد کننده‌ی فرصت‌ها و چالش‌های جدیدی برای کشورها و شرکت‌هاست. با توجه به تحولات سریع در زمینه فناوری، پیش‌بینی آینده اقتصاد دیجیتال به‌عنوان یک ضرورت اساسی مطرح می‌شود. در این یادداشت به تحلیل روندهای پیش‌بینی شده و تأثیرات آن بر ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پرداخته خواهد شد.

1. روندهای کلیدی در اقتصاد دیجیتال

۱٫۱٫ افزایش اهمیت داده‌ها

داده‌ها به‌عنوان پایه اصلی اقتصاد دیجیتال شناخته می‌شوند. تحلیل و استفاده از داده‌های بزرگ (Big Data) و هوش مصنوعی (AI) به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند و خدمات فردی‌سازی‌شده‌تری به مشتریان ارائه دهند (Marr, 2021)؛ این امر به شکل‌گیری مدل‌های کسب و کار جدید و بهینه‌تری منجر خواهد شد.

۱٫۲٫ رشد فناوری‌های بلاک‌چین

فناوری بلاک‌چین به‌عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین نوآوری‌ها در اقتصاد دیجیتال، قابلیت ایجاد امنیت و شفافیت در معاملات را فراهم می‌کند. این فناوری می‌تواند به کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش اعتبار در بازاریابی و تجارت کمک کند (Tapscott & Tapscott, 2016).

۱٫۳٫ توسعه تجارت الکترونیکی

با روی کار آمدن پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی، خرید و فروش اینترنتی به‌سرعت در حال افزایش است. پیش‌بینی می‌شود که در آینده نزدیک، سهم تجارت الکترونیکی از کل تجارت جهانی افزایش یابد و به‌عنوان یک پلتفرم اصلی برای خرید و فروش کالاها و خدمات تبدیل شود (Statista, 2023).

2. تأثیرات اقتصادی

۲٫۱٫ ایجاد شغل‌های جدید

اقتصاد دیجیتال با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در حوزه‌های فناوری اطلاعات، داده‌کاوی و توسعه نرم‌افزار، قابل توجه است. پیش‌بینی می‌شود که آینده‌ای که در آن مهارت‌های دیجیتال ضروری خواهد بود، به افزایش تقاضا برای نیروی کار با این مهارت‌ها منجر خواهد شد (World Economic Forum, 2020).

۲٫۲٫ تغییر در ساختار صنایع

تحول دیجیتال احتمالاً به تغییرات اساسی در ساختار صنایع مختلف نظیر حمل و نقل، خدمات مالی و تجارت منجر می‌شود. شرکت‌هایی که قادر به انطباق با تغییرات فناوری و دیجیتال‌سازی شوند، از مزایای رقابتی بیشتری برخوردار خواهند بود (Brynjolfsson & McAfee, 2014).

3. چالش‌ها و موانع

۳٫۱٫ عدم اطمینان قانونی

عدم وجود یک چارچوب قانونی مناسب برای فعالیت‌های دیجیتال می‌تواند به چالش‌های جدی در توسعه اقتصاد دیجیتال منجر شود. کشورهای مختلف باید برای تدوین مقررات و قوانین مرتبط تلاش کنند تا از بروز مشکلات جلوگیری شود (OECD, 2021).

۳٫۲٫ امنیت سایبری

با افزایش استفاده از فناوری‌های دیجیتال، خطرات مربوط به امنیت سایبری نیز افزایش می‌یابد. سرمایه‌گذاری در امنیت سایبری و ایجاد بسترهای مطمئن برای تبادل اطلاعات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (Choi, 2020).

4. نتیجه‌گیری

آینده‌پژوهی اقتصاد دیجیتال، نشان‌دهنده تحولات اساسی در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و فناوری است. کشورها باید برای استفاده بهینه از فرصت‌ها و مقابله با چالش‌های موجود، برنامه‌ریزی دقیق و هدفمندی داشته باشند. درک عمیق از روندهای فناوری و تغییرات اجتماعی می‌تواند به تصمیم‌گیران کمک کند تا با اطمینان بیشتری به استقبال از آینده‌ای دیجیتال بروند.

گردآوری مطالب: علیرضا محمودی فرد – مشاور مدیرعامل در امور فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت فناوری و مهندسی پرتو صنعت طلایی