حفاظت و ایمنی با استفاده از وسایل حفاظتی در مدارهای برق صنعتی – علیرضا محمودی فرد

طبق گزارش کلام ماندگار، اهمیت حفاظت و ایمنی در کارهای برقی، بر هیچ‌کس پوشیده نیست و مهم‌ترین مباحث در این‌گونه فعالیت‌ها، همین مطالب مربوط به حفاظت و ایمنی است. حال در صورتی که نیاز به محکم‌کاری بیشتری در مدارهای برق صنعتی و تابلوهای فرمان باشد، به‌جای استپ یا در کنار شستی استپ، برای قطع مدار از چه چیزهایی می‌توان استفاده کرد؟

می‌دانیم که در نسل دوم مدارهای برق صنعتی، المان‌هایی ویژه استفاده می‌شود؛ یکی از آن‌ها، شستی خاصی تحت‌عنوان شستی استپ است؛ اما این شستی استپ، در بسیاری از موارد، به تنهایی پاسخگوی حفاظت مدار نیست، چون اساسا چندان المانی حفاظتی محسوب نمی‌شود. در مدارهای برق صنعتی و تابلوهای برق برای محکم‌کاری می‌توان از قطعاتی که همانند شستی استپ، تیغه بسته دارند، استفاده نمود؛ مانند کلید حالت اضطراری یا لیمیت سوئیچ. به‌منظور محکم‌کاری در قطع برق توسط اپراتور، غالبا از تیغه‌ی بسته‌ی کلید حالت اضطراری، قبل از استپ استفاده می‌شود، تا به محض وقوع ایراد، اپراتور بتواند مدار را قطع کند و مدار هم قطع بماند؛ زیرا با این کلید، عملیات تحریک، دائمی خواهد بود، مادامی‌که اپراتور کلید را در جهت عقربه‌های ساعت نچرخاند (اما شستی استپ، عملکرد لحظه‌ای داشت).

البته وسایل حفاظتی دیگر همچون فیوزها، کلید محافظ جان، بی‌متال، رله‌های کنترل ولتاژ، کنترل جریان، کنترل فاز و … نیز توانایی مانیتورینگِ مخصوص به خود یا قطع جریان برق را دارند و با استفاده از آن‌ها هم معمولا می‌توان، مسیر عبور جریان را قطع نمود.

در هر صورت، باید به اپراتور کمک کرد تا بتواند کار خود را بهتر انجام دهد و حوادث مالی و جانی کمتری رخ دهد؛ هر چقدر از طرف کارفرما برای بحث حفاظت و ایمنی هزینه شود، از خسارت‌ها و آسیب‌های احتمالی، جلوگیری و پیشگیری خواهد شد و نفع این موضوع، به همه برمی‌گردد؛ می‌توان برای حفظت و ایمنی هزینه کرد و به‌جای آن، از خسارت و آسیب به سیم‌ها و کابل‌ها، دستگاه‌ها، مدارها، تجهیزات، ابزارآلات و انسان‌ها، ممانعت کرد؛ در این صورت هزینه‌های مربوط به سلامتی مردم کشور و معضلات پیرو آن، نیز کاهش می‌یابد.

به قلم: علیرضا محمودی فرد – مدرس درس مبانی مهندسی برق در دانشگاه و مشاور بازاریابی صادراتی در کشورها، در مرکز مشاوره کسب و کار و خدمات کارآفرینی و اشتغال پرتو مدیران خلیج فارس