تکنیک PQRST و تاثیرآن بر کیفیت یادگیری

طبق گزارش کلام ماندگار، یادگیری دارای اصولی است که در خدمت بالا بردن سطح ، عمق دریافت و ادراک هستند.  مطالعه به عنوان شاخه‌ای از یادگیری پیچیده، از قوانین و اصول یادگیری پیروی می‌کند. بسیاری از مطالعه‌گرها دغدغۀ درک مطلب و ماندگاری محتوا در حافظه‌شان را دارند. یکی از ساختارهای موفق مطالعه و یادگیری که در مطالعات علمی و تحلیلی کاربرد دارد، راهبرد  PQRST است. از میان روش های مطالعه، روش PQRST یکی از بهترین فرآیندها را برای کمک به دانش ‌آموزان ارائه می دهد تا اطلاعات آموخته ‌شده از کتاب ‌های درسی را در حافظۀ بلند مدت خود ثبت کنند. ابداع این روش مطالعۀ پیشرفته  (PQRST) با ارائۀ فرآیندی تلفیقی از « Previewمرور»، « Questionسوال»، « Readخواندن»، « Self-recitationتلقین و تکرار» و « Test آزمون »، به این دلیل است که دانش آموزان در طول فرآیند مطالعه، فعال و درگیر بمانند و نیز تجربۀ دلپذیرتری از روند درس خواندن داشته باشند و سپس نتایج بهتری در آزمون ها کسب کنند. استفاده کردن از این ساختار باعث بالا رفتن درک مطلب و راحت‌تر شدن تحلیل در مطالعات دشوار می‌شود. دانش آموزان باید بدانند که مطالعۀ موثر فقط به معنای خواندن متن و بازخوانی آن نیست و بهتر است هنگام مطالعه به جای به خاطر سپردن حقایق جزئی، مفهوم کلی مطلب را درک کنند و آنچه را از قبل می دانند، در مورد آنچه در حال یادگیری آن هستند، به کار ببرند. با استناد به پژوهشهایی که درباره اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری و مطالعه انجام شده، گفته است می توان به دانش آموزان راهبردهای گوناگون را آموزش داد و به آنان کمک کرد تا نسبت به یادگیری و تفکر خود آگاهانه عمل کنند و در برخورد با تکالیف مختلف یادگیری و مسائل گوناگون تحصیلی از استراتژیها و تاکتیکهای مفید استفاده نمایند.

در نهایت اینکه دانش آموزان هرچه به مقاطع بالاتر تحصیلی می روند، با حجم بیشتری از اطلاعات در کتاب های درسی مواجه می شوند و هنگامی که در مقاطع بالا از روش های ساده ای مانند مطالعۀ صرف برای حفظ کردن مطالب درسی استفاده می کنند، اغلب هنگام مواجهه با آزمون ها دچار دردسر می شوند و درحالی که تصور می کردند بر درس مسلط هستند، فراموشی یا سردرگمی گریبانشان را می گیرد. بنابراین هیچ راه میانبری برای مطالعه موثر وجود ندارد؛ بلکه استفاده از روش PQRST می‌تواند به بهبود مطالعۀ موثر کمک شایانی کند. تعمیق آموخته‌ها به این روش را می توان مهم‌ترین ویژگی روش مطالعه PQRST دانست. شاید این وقت‌گیر به نظر بیاید، اما «مهارت» نکتۀ کلیدی آن است. در واقع مغز، با روش مطالعه PQRST متمرکز خواهد شد و از حواس‌پرتی و فراموشی نجات پیدا می‌کند.

الهام خورسند/ مولف، پژوهشگر  و ویراستار