تفویض اختیار، مزایا و معایب – علیرضا محمودی فرد

طبق گزارش پایگاه خبری کلام ماندگار، یکی از شیوه‌های مدیریتی رایج، سبک مدیریت آمرانه است؛ در این سبک، کارکنان زیردست مدیر، جرات اینکه حرفی مخالف با نظر مدیر را بزنند، ندارند؛ همین موضوع سبب می‌شود که تصمیمات اشتباه زیادی گرفته شود و نتایج تحت‌الشعاع قرار گیرد؛ مطمئنا هر شیوه مدیریتی منطقی، مزایا و معایبی به همراه دارد، اما برخی از روش‌ها، معایب بیشتری دارند، یا اینکه موارد استفاده‌ی کمتری را دارند وگ در صورت استفاده‌ی بیش از حد و نامناسب، منجر به نتایج نامطلوبی می‌شوند. اینکه فقط شخص خاصی مرجع همه تصمیمات باشد، در اکثر موارد نمی‌تواند نتایج خوبی در برداشته باشد؛ مخصوصا وقتی داریم در مورد بشر ممکن‌الخطا و تحت‌تاثیر ورودی‌های مختلف و فراوان صحبت می‌کنیم؛ هرکس باید بداند، که ممکن است تصمیمش با خطا همراه باشد و اشتباه کند؛ لذا نیاز دارد که از سایرین، کمک و مشورت بگیرد و یا تصمیماتی را به متخصصین امر واگذار کند؛ طبیعتا هیچ‌کس هم در همه‌ی حوزه‌های ممکن، تخصص ندارد و همیشه افرادی پیدا می‌شوند که در حیطه‌هایی، بهتر و کامل‌تر باشند.

تصمیم‌گیری آمرانه، به‌معنای تصمیم‌گیری توسط یک فرد یا گروه کوچک برای سایر افراد است، بدون در نظر گرفتن نظرات و نیازهای آن‌ها. تصمیم‌گیری آمرانه می‌تواند در برخی موارد مفید باشد، اما برای تصمیمات مهم و پایدار، بهتر است با توجه به نیازها و نظرات افراد مختلف، تصمیم‌گیری انجام شود؛ مثلا اگر فرصتی برای کار کارشناسی شده نیست، یا سازمان با بحران مواجه شده است و باید مدیر سریع تصمیم بگیرد، یا سایر افراد سازمان، توانایی تصمیم‌گیری ندارند، یا تصمیمات سایرین، با تردید زیادی همراه است، تصمیم‌گیری آمرانه توصیه می‌شود؛ ولی اگر فرصت کار کارشناسی شده وجود دارد، یا با بحران مواجه نیستیم، یا متخصصینی در سازمان مشغول به کارند و تخصص بالاتری از مدیر در خصوص آن موضوع تصمیم دارند، مسلما بهتر است که تفویض اختیار شود و یا تصمیم‌گیری، از دلِ کار کارشناسی شده در شورای تصمیم‌گیری بیرون آید.

تفویض اختیار، به‌معنای این است که یک فرد یا گروه، بخشی از اختیارات خود را به فردی دیگر واگذار کنند، تا بتواند تصمیماتی را اتخاذ کند؛ حال، به مزایا و معایب تفویض اختیار در تصمیم‌گیری پرداخته می‌شود:

مزایای تفویض اختیار:

• افزایش سرعت تصمیم‌گیری: با تفویض اختیار، فردی که اختیارات را دریافت می‌کند، می‌تواند سریعا تصمیماتی را اتخاذ کند، بدون اینکه نیاز به جمع‌‌آوری نظرات و پیشنهادات دیگران همچون مدیر بالادستی داشته باشد.
• افزایش تخصص: با تفویض اختیار، فردی که اختیارات را دریافت می‌کند، می‌تواند بهترین تصمیمات را در زمینه خودش اتخاذ کند، زیرا دارای تخصص و تجربه بیشتری است.
• افزایش انعطاف‌پذیری: با تفویض اختیار، فردی که اختیارات را دریافت می‌کند، می‌تواند به‌سرعت به تغییرات و نیازهای بازار و مشتریان پاسخ دهد.

معایب تفویض اختیار:

• کاهش کنترل: با تفویض اختیار، فردی که اختیارات را دریافت می‌کند، ممکن است تصمیماتی را اتخاذ کند که با هدف و استراتژی کلی سازمان در تضاد باشد؛ این باعث کاهش کنترل بر روی تصمیمات می‌شود.
• ریسک بالاتر: با تفویض اختیار، فردی که اختیارات را دریافت می‌کند، ممکن است تصمیماتی را اتخاذ کند که باعث خسارت و ضرری برای سازمان شود؛ این باعث افزایش ریسک در تصمیم‌گیری می‌شود.
• نقص در ارتباط: با تفویض اختیار، فردی که اختیارات را دریافت می‌کند، ممکن است در ارتباط با سایر اعضای سازمان، کمبود داشته باشد؛ این باعث نقص در ارتباطات داخلی سازمان می‌شود.

علیرضا محمودی فرد – مشاور مدیرعامل در امور فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت فناوری و مهندسی پرتو صنعت طلایی