بایدها و نبایدها در شرایط آلودگی هوا: راهنمای بهداشتی برای زندگی سالم‌تر – علیرضا محمودی فرد

پایگاه خبری تحلیلی کلام ماندگار | آلودگی هوا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین معضلات و چالش‌های بهداشتی در سطح جهانی شناخته می‌شود و بر زندگی میلیون‌ها نفر تأثیر مستقیم می‌گذارد. قرارگیری در معرض آلاینده‌های موجود در هوا می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات بسیار جدی و بعضا غیرقابل درمان در سلامتی، از جمله بیماری‌های تنفسی، قلبی و حتی سرطان‌ها شود (World Health Organization, 2021)؛ این معضل، بسیار جدی‌تر و بزرگ‌تر از چیزی است که برخی می‌پندارند. در این یادداشت، به بررسی بایدها و نبایدها در شرایط آلودگی هوا پرداخته می‌شود تا افراد و جوامع بتوانند با آگاهی بیشتر از خود و دیگران محافظت کنند.

۱. بایدها در شرایط آلودگی هوا

۱.۱. پایش کیفیت هوا

از آنجا که آلودگی هوا می‌تواند به‌طور ناگهانی افزایش یابد، باید به‌طور مستمر کیفیت هوا را پایش کرد. استفاده از برنامه‌ها و شبکه‌های آنلاین که کیفیت هوای محلی را گزارش می‌کنند، می‌تواند به ما کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیریم (Zhang et al., 2019).

۱.۲. محدود کردن فعالیت‌های بیرونی

در روزهایی که کیفیت هوا پایین است، علی‌الخصوص در مورد افراد حساس (مانند کودکان، کهنسالان و مبتلایان به بیماری‌های مزمن)، باید فعالیت‌های بیرونی را به حداقل رساند. این موضوع شامل ورزش، پیاده‌روی و فعالیت‌های دیگر در فضای آزاد می‌شود (Kuma et al., 2020).

۱.۳. استفاده از ماسک

استفاده از ماسک‌های مناسب، به‌ویژه در روزهای آلودگی، می‌تواند تاحدودی به کاهش قرارگیری در معرض ذرات معلق و آلاینده‌ها کمک کند. ماسک‌های N95 و KN95 دارای فیلترهای مؤثری هستند که می‌توانند ذرات کوچک را مهار کنند (Bourouiba et al., 2021).

۱.۴. ایجاد فضای مناسب در داخل منزل

استفاده از تصفیه‌کننده‌های هوا در داخل منزل، مخصوصا در زمان‌هایی که کیفیت هوای بیرون پایین‌تر از حد استاندارد است، بسیار مؤثر است. این دستگاه‌ها می‌توانند ذرات معلق و آلاینده‌ها را کاهش دهند (Morrison et al., 2017).

۱.۵. برنامه‌ریزی برای سفر

اگر مجبور به سفر هستید، بهتر است زمان‌هایی را انتخاب کنید که آلودگی هوا در پایین‌ترین سطح خود باشد. سایت‌های مربوط به کیفیت هوا می‌توانند اطلاعات دقیقی را در این زمینه ارائه دهند.

۲. نبایدها در شرایط آلودگی هوا

۲.۱. بی‌توجهی به هشدارها

اقدامات احتیاطی در شرایط آلودگی هوا باید جدی گرفته شوند. نادیده گرفتن هشدارها و توصیه‌های بهداشتی می‌تواند به مشکلات سلامتی جدی منجر شود (Qin et al., 2020).

۲.۲. فعالیت شدید دریایی

در روزهای آلوده، شرکت در فعالیت‌های شدید ورزشی در فضای باز می‌تواند بسیار مضر و آسیب‌زا باشد؛ در این شرایط، فرد با نیت افزایش سطح تندرستی خود ورزش می‌کند، ولی دقیقا نتیجه‌ی برعکسی می‌گیرد و با کاهش سطح سلامتی خود روبرو خواهد شد. این امر (ورزش کردن) باعث افزایش تنفس و در معرض قرار گرفتن بیشتر به آلاینده‌ها می‌شود (Berglund et al., 2018).

۲.۳. باز گذاشتن پنجره‌ها

در روزهای آلودگی هوا، باز گذاشتن پنجره‌ها می‌تواند منجر به ورود آلاینده‌ها به داخل خانه شود؛ بنابراین، بهتر است پنجره‌ها بسته باشند و از تهویه مطبوع استفاده شود (Wang et al., 2021).

۲.۴. استفاده از مواد شیمیایی سمی

استفاده از مواد شیمیایی در داخل منزل، مانند عطرها، اسپری‌ها و پاک‌کننده‌های شیمیایی، ممکن است آلودگی هوا را در فضای بسته افزایش دهد و بر کیفیت هوای داخل تأثیر منفی بگذارد (Kinney et al., 2008).

۲.۵. عدم آگاهی از وضعیت سلامت

افراد باید از وضعیت سلامتی خود آگاه باشند و هر گونه علامت غیرطبیعی را جدی بگیرند. اگر فردی مبتلا به بیماری‌های مزمن است، ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه‌تری در شرایط آلودگی هوا داشته باشد (Lee et al., 2019).

۳. نتیجه‌گیری

متاسفانه در بسیاری موارد، یحث مهم آلودگی هوا، کوچک پنداشته می‌شود و از مضرات آلودگی هوا، غفلت می‌شود؛ با تداوم این روند در بسیاری از مناطق ازجمله کشورهای جهان سومی و توسعه نیافته یا در حال توسعه، معضل بسیار بزرگ آلودگی هوا، در آینده اکثر افراد را درگیر خواهد کرد و افزایش بیماری‌های مختلف و بعضا لاعلاج، افراد را اصطلاحا گرفتار دوا و دکتر خواهد نمود؛ اکسیژن مهم‌ترین خوراک بدن است که در شرایط آلودگی هوا، به‌جای این خوراک مفید، خوراک سمی و مضر همچون کربن منواکسید، کربن دی کسید، ذرات معلق و … به سلول‌ها می‌رسد. با توجه به افزایش روزافزون آلودگی هوا و تأثیرات منفی آن بر سلامت انسان، آگاهی از بایدها و نبایدها در این شرایط برای کاهش خطرات و بهبود کیفیت زندگی امری ضروری است. پایش کیفیت هوا، محدود کردن فعالیت‌های بیرونی، استفاده از ماسک و تصفیه‌کننده‌های هوا تنها بخشی از اقداماتی است که می‌توانند به کاهش تأثیرات آلودگی هوا کمک کنند. همچنین، باید از بی‌توجهی به هشدارها و فعالیت‌های شدید ورزشی در روزهای آلوده پرهیز کرد. ایجاد آگاهی و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه می‌تواند به بهبود سلامت عمومی و ارتقاء کیفیت زندگی مردم کمک کند.

تبیین: علیرضا محمودی فرد – صاحب امتیاز رسانه اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی